Wat proef je eigenlijk?
Het smaakzintuig, het reukzintuig en je ogen zorgen er samen voor dat jij kunt genieten van je favoriete gerecht in een restaurant. Daarentegen zorgen ze ook dat je de zure melk in je koelkast beter niet kunt drinken! Als je verkouden bent kun je ook een stuk minder proeven. Kortom je zintuigen werken goed samen.
Wanneer je een hap of slok neemt ontstaat in je mond als het ware een chemische reactie. In je mond zitten namelijk duizenden smaakpapillen, niet alleen op de tong maar ook in de keel, in de wangen,je gehemelte en zelfs op je slokdarm.
Kleine stipjes
Smaakpapillen zijn zenuwuiteinden, een soort kleine ‘stipjes’, op je tong. Deze ‘stipjes’ bestaan uit smaakknoppen en smaakcellen. De smaakcellen worden regelmatig vernieuwd door ons lichaam ter voorkoming van beschadigingen. Elke cel heeft specifieke receptoren en deze herkennen een bepaalde smaak. Zodra de receptoren en de stof samenkomen wordt er automatisch een prikkel gestuurd naar je hersenen. De hersenen zetten dit vervolgens om. Op deze manier vertellen je hersenen je dus eigenlijk direct wat je precies eet en of je iets lekker of vies vindt!
Basissmaken
Er zijn vijf basissmaken die we kunnen onderscheiden, te weten:
- Zout
- Zuur
- Zoet
- Bitter
- Umami
Een baby ontwikkelt in de baarmoeder al bepaalde smaken. Vanaf de geboorte kunnen baby’s zoet, bitter en umami proeven, iets later komen daar zuur en zout bij. Baby’s en kleine kinderen proeven alles sterker dan volwassenen.
Umami
De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor de vijfde basissmaak umami.Het woord umami komt van het japanse woord umai (dit betekent heerlijk) en mi, oftewel heerlijke smaak. Umami wordt meestal geassocieerd met hartig en komt met name veel voor in de aziatische keuken.
Volgens sommige onderzoekers is er naast bovengenoemde smaken nog een zesde smaak, namelijk vet. Pittig behoort niet tot de basissmaken. Als je erg pittig eten eet of bijvoorbeeld een rode peper is dat eigenlijk de pijn die wordt doorgegeven aan de hersenen.
Plaats op de tong
Sommige mensen geloven dat de plaats van de smaakpapillen op de tong van belang is bij welke basissmaak je proeft. Zo zou je op het puntje van je tong zoet proeven en naar achter en langs de rand juist zout. Bitter zit helemaal achterop de tong en het gehemelte, terwijl zuur langs de zijranden zit. Dit is echter achterhaald, want de receptoren op de tong kunnen zowel zoet, zuur, zout,bitter en umami proeven.